język_Migowy Szkoła Nekla BIP Szkoła Nekla
youtube Zespół Szkół w Nekli twitter Zespół Szkół w Nekli Szkolna Stacja Meteorologiczna - Zespół Szkół w Nekli

Nasza strona została odwiedzona 9010278 razy.

Zespół Szkół w Nekli    
  • Slajd 2
  • Slajd 1
Zespół Szkół w Nekli    
| czwartek 28 marca | 18:01:40
  • pogoda nekla
  • stacja meteo nekla
| czwartek 28 marca | 18:01:40

Dziś są imieniny: Anieli, Sykstusa, Jana

Do zakończenia roku szkolnego pozostało:

  • Wielkano2
  • Wielkanoc

Artykuły / Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji

dodane w poniedziałek 1 października 2018 r., przez Kinga Weis
Badania wśród dziewięcio- i dziesięciolatków przeprowadził profesor Michael Rutter, który stwierdził, że do 10% dzieci na całym świecie o normalnym poziomie inteligencji ma faktycznie specyficzne trudności z nauką czytania. Przy czym problem ten występuje trzy razy częściej u chłopców niż u dziewczynek. Jako ciekawostkę można podać, że dyslektycy nie rzadko mają problem z odróżnieniem strony prawej od lewej.
 
Objawy dysleksji
 
Dysleksja rozwojowa bywa inaczej określana jako specyficzne trudności w nauce czytania i pisania. Wynika najczęściej z zakłóceń pracy ośrodkowego układu nerwowego (OUN), np. z zaburzeń analizy i syntezy wzrokowej, zaburzeń orientacji przestrzennej, zaburzeń lateralizacji czy dysfunkcji w pracy analizatora słuchowego. Ze względu na różne przyczyny dysleksji wyróżnia się wiele jej typów, np. dysleksję wizualną, dysleksję integracyjną albo dysleksję typu słuchowego. Diagnoza nie jest prosta. Do III klasy szkoły podstawowej nie można postawić rozpoznania dysleksji – o dzieciach w młodszym wieku szkolnym, które przejawiają specyficzne trudności w nauce, mówi się, że są to uczniowie z grupy ryzyka dysleksji.
 
Przyczyny dysleksji i jej diagnozowanie
 
Dysleksja rozwojowa nie jest jednorodną dysfunkcją. W zależności od przyczyn wyróżnia się wiele jej rodzajów. Może dotyczyć zaburzeń percepcji wzrokowej, zaburzeń percepcji słuchowej albo integracji sensorycznej. Istnieją teorie, które głoszą, że jest dziedziczna i wynika z czynników genetycznych. Za dziedziczenie dysleksji miałyby odpowiadać m.in. geny zlokalizowane na chromosomie 6. (gen DCDC2) i 15. Profesor Marta Bogdanowicz, jedna z pionierek badań nad dysleksją w Polsce, wymienia wiele typów dysleksji w zależności od tego, z czego wynikają u dziecka specyficzne trudności w zakresie czytania i pisania.
  • Dysleksja typu słuchowego – warunkowana jest zaburzeniami percepcji i pamięci fonologicznej. Dziecko ma problem z prawidłowym słyszeniem dźwięków mowy i prezentuje wiele zaburzeń funkcji językowych.
  • Dysleksja typu wzrokowego – wynika z zaburzeń percepcji i pamięci wzrokowej. Bardzo często wiąże się z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej i motoryczno-przestrzennej.
  • Dysleksja integracyjna – determinowana przez zaburzenia w zakresie integracji informacji płynących ze wszystkich zmysłów, czyli z zaburzeń integracji sensorycznej.
  • Dysleksja mieszana – spowodowana przez zaburzenia różnego rodzaju, np.  dysfunkcje w zakresie analizatora słuchowego, wzrokowego, zaburzenia wyobraźni przestrzennej, zaburzenia lateralizacji.
  • Dysleksja wizualna – występuje w niej tzw. nieład.

Mówiąc o dysleksji, niejednokrotnie wspomina się o innych odmianach specyficznych trudności w nauce, np. o dysortografiidysgrafii czy dyskalkulii. Bardzo często zdarza się tak, że uczeń prezentuje kilka zaburzeń jednocześnie – jest dyslektykiem i dysgrafem. Niepokoi jednak fakt, że diagnoza dysleksji jest stawiana coraz częściej i do tego niesłusznie. Rodzicom czasami zależy na „załatwieniu” opinii o dysleksji, by uczniowie z zaświadczeniem o specyficznych trudnościach w nauce mieli specjalne przywileje i ułatwienia, np. podczas egzaminu maturalnego.
 
Jakie warunki trzeba spełnić, by móc stwierdzić, że dziecko jest dyslektykiem?

Należy wykluczyć u malucha schorzenia neurologiczne. Ryzyko dysleksji powinno zostać rozpoznane na początku edukacji, ale samą dysleksję można zdiagnozować dopiero po ukończeniu przez dziecko III klasy szkoły podstawowej. Dyslektycy to uczniowie z normą intelektualną, którzy znają zasady poprawnej pisowni, ale wskutek zaburzeń OUN nie stosują ich. Orzeczenie o dysleksji obowiązuje na wszystkich etapach kształcenia. Zazwyczaj dokument zaświadczający specyficzne trudności w nauce wydaje się na etapie IV–VIII klasy. Dysleksji nie można stwierdzić w przypadku uczniów, których złe oceny w szkole wynikają z zaniedbań środowiskowych, dlatego rozpoznanie dysleksji powinno nastąpić po co najmniej kilkumiesięcznych ćwiczeniach kompensacyjnych, zorganizowanych na terenie szkoły lub w lokalnej poradni pedagogiczno-psychologicznej. Zaświadczenie o dysleksji zobowiązuje szkołę do dostosowania wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia i zmodyfikowania kryteriów oceny tego ucznia.
 
Symptomy dysleksji

Dysleksja jest trudna do rozpoznania ze względu na fakt, że często współwystępuje z innymi trudnościami w nauce, np. zaburzeniami mowyzaburzeniami pamięci czy koncentracji uwagi. U dzieci do 9. roku życia nie można postawić diagnozy dysleksji, można mówić jedynie o ryzyku dysleksji. Warto obserwować własne dziecko, gdyż wczesna interwencja może skutecznie zminimalizować kłopoty w nauce. Wystarczy, że dziecko zostanie rozpoznane jako dziecko z grupy ryzyka dysleksji, by mogło rozpocząć terapię pedagogiczną. Ćwiczenia kompensacyjno-wyrównawcze stymulują rozwój poznawczy ucznia, przez co łagodzą negatywne skutki dysleksji. Co powinno zaniepokoić rodziców w zachowaniu dziecka już w wieku niemowlęcym i przedszkolnym? Jak manifestuje się dysleksja? Do objawów ryzyka dysleksji zalicza się m.in.:

  • brak etapu raczkowaniarozwoju motorycznym dziecka, długie utrzymywanie się odruchów wrodzonych, słabe napięcie mięśniowe,
  • opóźniony rozwój mowy– dziecko późno zaczyna komunikować się za pomocą słów w porównaniu ze swoimi rówieśnikami, niepoprawnie stylistycznie i gramatycznie konstruuje swoje wypowiedzi, źle wymawia głoski, mówi niewyraźnie i niezrozumiale,
  • obniżoną sprawność motoryczną – maluch prezentuje problemy z utrzymaniem równowagi, jest niezdarny ruchowo, nie lubi zabaw gimnastycznych, ma kłopoty z łapaniem i rzucaniem piłki do celu,
  • niesprawność manualną – dziecko prezentuje trudności w zakresie motoryki małej (dotyczącej sprawności dłoni i palców), np. nie potrafi zapiąć guzików, zasznurować butów, posługiwać się sztućcami,
  • słabą koordynację wzrokowo-ruchową – dziecko ma problemy z budowaniem wież z klocków, niechętnie układa puzzle, nie lubi rysować,
  • opóźniony rozwój lateralizacji (przewagi czynnościowej jednej z półkul mózgowych) – maluch ma kłopoty z określaniem kierunków (nad, pod) i stron ciała (lewy, prawy) oraz na zmianę korzysta z obu rąk, bez wyraźnej dominacji jednej z nich,
  • zaburzenia percepcji i pamięci wzrokowej – trudności z odrysowywaniem figur i rysowaniem szlaczków,
  • problemy z różnicowaniem głosek podobnych dźwiękowo (p–b, d–t itp.),
  • trudności w uczeniu się na pamięć krótkich wierszyków i piosenek, nazw miesięcy, dni tygodnia itp.,
  • zaburzenia w zakresie analizy i syntezy wzrokowej, co wtórnie determinuje trudności w czytaniu ze zrozumieniem,
  • wolne tempo czytania, długo utrzymującą się technikę literowania, przekręcanie wyrazów,
  • problemy logopedycznei wadliwą wymowę,
  • problemy z pisownią – niestaranne litery, popełnianie błędów podczas przepisywania z tablicy, mylenie liter, opuszczanie lub dodawanie liter w wyrazach, dublowanie liter w słowie itp.

Zwykle pierwsze niepokoje rodziców, czy dziecko nie ma przypadkiem dysleksji, pojawiają się w pierwszych klasach szkoły podstawowej, kiedy maluch nie radzi sobie z nauką czytania i pisania. Jakie błędy zwykle popełniają uczniowie z dysleksją?

  • Nie potrafią utrzymać pisma w liniaturze zeszytu.
  • Błędnie przepisują z tablicy lub książki.
  • Nie potrafią zapisać wyrazu ze słuchu.
  • Mylą litery podobne do siebie pod względem fonetycznym i wizualnym, np. b–p, d–b, m–n, e–ę, sz–s.
  • Mają kłopoty z zapisaniem zmiękczeń, dwuznaków i różnicowaniem głosek dźwięcznych od bezdźwięcznych.
  • Nie potrafią odróżnić, kiedy pisze się „ę”, a kiedy „e” i „en”.
  • Opuszczają litery lub ich drobne elementy, jak ogonki czy kropki.
  • Przestawiają litery w słowach.
  • Przestawiają szyk zdania.
  • Popełniają dużo błędów ortograficznych, mimo że znają zasady poprawnej pisowni.
  • Piszą niezgrabne litery.
  • Piszą bardzo wolno, nie nadążając zanotować dyktowanych słów.
  • Nie potrafią różnicować słów podobnie brzmiących, np. półka – bułka, lok – lot.
  • Źle rozmieszczają elementy na kartce.
  • Omijają znaki interpunkcyjne.
  • Nie potrafią dostrzec szczegółów różniących dwie podobne ilustracje.
  • Wolno czytają, w sposób niepewny, jakby zgadując słowa.
  • Przestawiają litery w czytanych słowach.
  • Niepoprawnie intonują czytany tekst.
  • Za bardzo skupiają się na samej technice czytania.
  • Mają problemy z dzieleniem słów na sylaby i syntezą sylab w słowa.
  • Czasami pojawia się hiperleksja, czyli bardzo płynne i szybkie czytanie, ale bez rozumienia treści.
  • Zbyt mocno lub za słabo przyciskają ołówek.
  • Nie potrafią rozplanować elementów graficznych na rysunku.
  • Nie lubią uczyć się języków obcych.
  • Nie lubią geometrii i geografii ze względu na kłopot w orientacji w kierunkach i stronach świata.
  • Mają problemy z nauką na pamięć, np. tabliczki mnożenia czy podczas nauki wierszy.
  • Mają obniżoną sprawność motoryczną i unikają zajęć wychowania fizycznego.
  • Prezentują trudności w zakresie koncentracji uwagi.

 

Dysleksja nie musi objawiać się wszystkimi wymienionymi powyżej symptomami. Jedno jest pewne – nie ogranicza się tylko do problemów w nauce, ale niesie ze sobą także ryzyko zaburzeń na tle rozwoju osobowości. Kiepskie rezultaty w nauce przyczyniają się niejednokrotnie do niskiego poczucia własnej wartości i wtórnie demotywują uczniów do dalszych wysiłków. Słabe oceny zniechęcają do nauki i potwierdzają dodatkowo negatywną opinię o sobie jako o uczniu. Dysleksja rozwojowa nie powinna być zatem rozpatrywana tylko i wyłącznie w kategoriach zaburzeń poznawczych, np. z powodu wadliwego analizatora słuchowego czy wzrokowego, ale należy ją uznać jako szerszy problem niosący konsekwencje zarówno natury intelektualnej, jak i psychicznej.
 
Kinga Weis - psychopedagog szkolny.
© Copyright 2024 Zespół Szkół w Nekli
stopka strony - Szkoła w Nekli